Pasasalamat at Paglilingkod 11th Sunday, Ordinary Time June 13, 2010 There are numerous ways to express gratitude. Maraming paraan ng pagpapasalamat. Ang pinakamadalas nating ginagawa ay ang magsabi na tayo ay nagpapasalamat. Sa mga hindi makapagsabi, isinusulat; nagpapadala ng thank you card o ng thank you letter. Yung iba naman nagbibigay ng tribute o parangal bilang pasasalamat o nagbibigay ng regalo. Nung kami ay nasa Fatima, nagpunta kami sa isang museum kung saan naka display ang lahat ng mga iba’t ibang regaling pinadala sa Fatima bilang tanda ng pasasalamat. Merong korona, singsing, kwintas, rosaryo, kalis, monstrance at marami pang iba. At sabi sa amin marami pa raw ang nakatago sa bodega. Sa ebanghelyo natin ngayon, nakita natin ang isang mahalagang paraan ng pagpapasalamat. Habang nasa isang salu-salo si Hesus, isang babae ang lumapit sa kanyang paa. Hinugasan ito ng kanyang luha. Pinunasan ng kanang buhok. Hinalikan at binuhusan ng pabango. Ito ay tanda ng malaking pasasalamat dahil sa pagpapatawad para sa isang malaking pagkakasala – pasasalamat sa pamamagitan ng paghuhugas ng paa. Alam natin na hinugasan din ni Hesus ang paa ng kanyang mga alagad. At sa pagkakataong iyon nalaman natin na ang paghuhugas ng paa ay isang paanyaya na maglingkod tulad ng paglilingkod ni Hesus. Kaya ang paghuhugas ng paa ni Hesus sa ebanghelyo ngayon ay isang pasasalamat ng babae sa pamamagitan ng paglilingkod. Mga kapatid, ilang beses man nating sabihin sa Diyos ang pasasalamat natin, osna tanda ng pasasalamat natin sa Diyos ay ang buong pusong paglilingkod sa Diyos, buong pusong paglalaan ng oras, ng kakayahan, kahit ari-arian para sa Diyos. Idalangin natin sa Diyos na ang ating pasasalamat ay umusbong sa paglilingkod at ang ating paglilingkod ay pagtibayin ng ating pasasalamat. Amen. 6th Sunday, Ordinary Time, C February 14, 2010 Mapalad ang mga dukha! Mapalad ang mga nagugutom! Mapalad ang mga tumatangis! Mapalad ang mga ipinagtatabuhayn, kinapopootan at inaalimura! Mga kataka-takang salita mula kay Jesus sa ebanghelyo ngayon. Hindi madaling maintindihan. Paano naging mapalad ang mga dukha? ang tumatangis o nalulungkod? Paano naging mapalad ang gutom? ang itinataboy, o kipopootan, o inaalimura? Ang mga ito ang ang ayaw natin, ang iniiwasan natin, hangga’t maari. Sino ba ang may gusto maging mahirap? Ang magutom? Sino ba ang may gustong malungkot? Ang ipagtabuyan, o kapootan, o alimurain? Wala naman. Ayaw natin dyan sa mga iyan. Pero ang paala-ala sa atin ni Jesus, kahit sa gitna ng mga pagsubok na ito, kahit sa pinakamabigat na suliranin o pinakamalaking problema, may pagpapala pa rin kung may pananalig sa Diyos. Sa gitna ng kahirapan, ng gutom, ng kalungkutan, ng poot, may biyaya pa rin kung umaasa pa rin sa Diyos. Dahil ang kaligayahan at biyayang nagmumula sa Diyos hindi kayang nakawin ng kahit na anung hirap at pagsubok. Of course, one can be happy by being rich, satisfied, fulfilled, having no enemies and enjoying a good reputation. But without God, this happiness is skin deep, fleeting, temporary. Only with God can there be lasting happiness that no poverty, no grief, no hunger, no hatred, no slander or bad name can upset. Remember and Learn December 31, 2009 Today is the last day of 2009. A year has passed. A new one is about to begin. This is a good time to look back, to remember and pocket lessons before embarking full speed into a new beginning. Three people, I remember this year. I remember them because they passed away. And through their passing, I have learned important lessons that I want to share with you tonight; lessons that can help us have a great new start for the coming year. This year we saw the passing of Micheal Jackson. I am not really a fan, but his music has become a kind of soundtrack for my youth and childhood. I cannot go back to my elementary days without remembering how I wore tattered clothes and used ketchup for fake blood, in order to dance to the iconic “Thriller.” His passing kind of took away the soundtrack of my childhood and youth. In his death, I learned that no amount of fame and wealth can prepare us for death. Not popularity. Not money. Nothing of this material world can prepare us for what lies beyond this life. So what prepares us for death? What prepares us for the life the goes beyond this material world? This year too, I witnessed the passing of Tatay Sisong. Tatay Sisong is the father of Fr. Gilbert Dumlao. During the funeral, Fr. Gilbert in his homily talked about the unconditional love that Tatay Sisong showered upon his family. When the “Our Father” was sung, the family of Fr. Gilbert held each others hand and the mother went out of the pew, walked in front of the coffin and touched the coffin as if holding Tatay Sisong in her heart. All of us who saw what happened had tears in our eyes. At that moment, I said to myself, this family will overcome this trial in their life, for Tatay Sisong has left a deep and strong foundation of love for his family. Lastly, only early this week, Nanay Dada passed away. Only yesterday, Nanay Dada was cremated and interned in Manila Memorial Park. I celebrated mass at her wake last Tuesday. Nanay Dada is the yaya of a friend. She has been with her family for 50 years. Nanay Dada chose not to get married. She chose to stick out with the family until she became family. Nanay Dada was truly an example of faithfulness. Fame and fortune cannot prepare us for death, love and faithfulness do. These are values that are also found in Mama Mary, whose solemnity we celebrate today. Love and faithfulness offer us life beyond what this world can give. Love and faithfulness are gifts that thieves cannot take from us, that moths cannot destroy. These are values that last. Love and faithfulness are lessons that we bring into 2010, because these are lessons that will make any year truly happy. Pamilya ang Tanda December 17, 2009 Ang Salita, si Hesus, ay naging tao. Pinaglihi ni Maria. Pinanganak sa sabsaban. Pinanganak sa isang pamilya. Dahil dito ginawang banal ng Diyos ang lahat ng pamilya. Kaya ang pagmamahal ng pamilya ay naging tanda ng pagmamahal ng Diyos. Kaya ang pagmamahal ng pamilya ay tanda ng presensya ng Diyos, tanda na sumasaatin ang Diyos, tanda na kasama natin ang Diyos. Sa ebanghelyo ngayon, narinig natin ang napakaraming pangalan. Ito ang mga ninuno ni Jose, na asawa ni Maria, tataytatayan ni Hesus. Kaya ito rin ang mga ninuno ni Jesus. At kung susuriin may mga pangalan dito na may hindi magandang kuwento. Ibig sabihin hindi dinoktor ang mga pangalan para pagtakpan ang kanilang mga kahinaan. Sa kapanganakan ni Hesus, niyakap ng Diyos ang mga ninuno ni Jose, niyakap ng Diyos ang kahinaan ng kanyang mga ninuno, niyakap ng Diyos ang kahinaan ng pamilya. In the family, we tend to reward the good and punish the weak. But the gospel today exhorts us to make the love within the family embrace not only the strong, the successful or the good, but also to embrace the weak and the failure. The family becomes a sign of God’s presence among us if the family learns to embrace the failures and weakness of family members. Meron po akong kinasal, pagkatapos lang ng isang buwan na pagsasama, yung lalaki nagkaroon ng problema sa kanyang mga magulang dahil sa kanyang asawa. Nagkasagutan. Nagalit. Nakapag-salita ng hindi maganda. Hindi nagkasundo. Sabi ng tatay, “Kalimutan mo nang may magulang ka. Kakalimutan ko nang may anak ako.” Mga salitang galit. Mga salitang masakit. Mga salitang hindi madaling makalimutan. Pero sa totoo hindi puedeng kalimutan ang pamilya. Bali-baliktarin man natin ang mundo, ang magulang ay mananatiling magulang, at ang anak ay mananatiling anak. Kahit na anung kalimut ang gawin natin hind nakakalimut ang sinapupunan, hindi nakakalimut ang dugo. Lagi nating naririnig na ang pasko daw ay pagkakataon para magsama-sama ang buong pamilya. Tama po iyun. Pero idagdag natin na ang pamilya ay dapat magsama-sama hindi lamang kung pasko. Bagkus, ang pamilya ay dapat magsama-sama sa hirap at ginhawa, sa lungkot at saya, sa tagumpay at pagkabigo, mahusay man o mahina. Ang pamilya ay dapat patuloy na nagmamahal. Mag kapatid, hindi kailangang pagtakpan ang kahinaan ng ating pamilya. Alam ng Diyos yan. Naiintindihan ng Diyos yan. Ang kailangan ay yakapin ang kahinaan at patuloy na magmahal dahil sa pagmamahal ng pamilya mararanasan ang pagmamahal ng Diyos, sa pagmamahal ng pamilya matatanto na kasama natin ang Diyos. Amen. Mahal ba ako ng Diyos December 2009 Mahal ba ako ng Diyos? Marahil may mga pagkakataon na tinatanong natin ito. Kapag patung patung ang problema. Kapag hindi natin alam kung saan magsisimula. Kapag hindi na natin alam kung hanggang saan, hanggang kelan. Kapag wala na tayong makapitan. Kapag inip na inip na tayo sa pinagdarasal natin. Mahal ba tayo ng Diyos? Oo, sa kanyang Salita, sinabi ng Diyos na mahal niya tayo. Pero hindi natapos sa salita, dahil ang Salita ay naging tao at nakipamuhay sa atin. Iyan ang misteryo na ating pinagdiriwang sa Pasko. Si Hesus, ang anak ng Diyos, ang Salita ng Diyos, nagkatawang tao, naging katulad natin, nakipamuhay sa ating piling, sumasaatin. Isang malinaw na patunay kung gaano tayo kamahal ng Diyos. Dalangin ko sa siyam na araw ng Simbang Gabi, nawa, sa bawat pagsisimba natin, sa bawat pagluhod, pag-awit, pagtanggap ng komunyon, ay matanto natin kung gaano tayo kamahal ng Diyos. Oo, sinabi ng Diyos sa kanyang Salita, higit pa dun ang Salita ay naging tao at nakipamuhay kasama natin. Hindi lamang sa Bethlehem, hindi lamang noon dalawang libong taun na ang nakakalipas. Kundi kasama natin ngayon. Ano man ang katayuan natin sa buhay. Ano man ang ating pinagdadaanan. Saan man tayo naroroon. Ang Diyos ay sumasaatin. Ang Diyos ay Emmanuel! Katotohanan at Pagmamahal Solemnity of Christ the King November 22, 2009 A king stands for power. Kakambal ng isang hari ang kanyang kapangyarihan. Saan galing ang kapangyarihan ni Kristo bilang hari? Hindi sa kanyang kaharian. Hindi sa kayamanan, o sa talino, o sa kaalaman, o sa galing. Bagkus, ayon sa ating ebanghelyo ngayon, ito ay galing sa kapangyarihan ng katotohanan – ang katotohanan ng wagas at dalisay na pag-ibig ng Diyos. Makapangyarihan ang pag-ibig. Ang kapangyarihan ng pag-ibig ang nagbigay ng daan sa paglilingkod ni Hesus – nagpagaling sa mga mysakit, nagpatawad, nagtama, nangaral, nag-alay ng buhay sa krus, nag-aalay ng katawan at dugo sa Eukaritiya. May mga tao na sinusunod natin dahil tinatakot tayo. May mga tao na sinusunod natin dahil binobolola tayo. May mga tao na sinusunod natin dahil sinasabi nila sa atin ang gusto nating marinig kahit mali at hindi totoo. Pero sinusunod natin si Kristo, siya ay ating Hari, dahil ramdam natin ang katotohanan ng kanyang pagmamahal. At ang pagsunod sa kanya ay pagtahak patungo sa tunay na kabutihan. The kingship of Jesus is not a kingship of power. Rather, the kingship of Jesus is a kingship of truth and love. A truth that conquers all lies. A love that dispels all fears. Bakit ka hinahangaan ng mga taong nakapaligid sa iyo? Dahil binobola mo sila? Bakit ka sinusunod ng mga taong nakapaligid sa iyo? Dahil tinatakot mo sila? Nasaan ang kapangyarihan ng wagas at dalisay na pagmamahal? Dakila October 18, 2009 29th Sunday, Ordinary Time Nung mga bata pa tayo tinuruan tayong mangarap. Tinuruan tayong magkaroon ng ambisyon. Natatandaan ko nung bata ako pangarap kong maging piloto (iba talaga ang hatak ang eroplano sa mga bata). Tapos, nangarap din akong maging doctor (kapag tinanong kung bakit, para maalagaan ang mga magulang pagtanda nila… naks!). Tapos, nung highschool ako kahit nasa seminaryo na ako, nangarap din akong maging abogado (kaya kumuha ako ng entrance exam sa U.P., Political Science at pumasado! Yabang hehehe…) Lahat tayo may pangarap, o minsang nangarap. Sabi nga nila, libre ang mangarap. Sa ebanghelyo ngayon, sinasabi sa atin na ang Diyos din may pangarap para sa atin. Pangarap ng Diyos na ang kanyang mga anak ay maging DAKILA : God wants us to be great ! Paano daw? Paano daw tayo magiging dakila? Sabi ni Hesus, “Ang sinuman sa inyo ang ibig maging dakila ay dapat maging lingkod.” Paglilingkod, pagmamalasakit, pagtulong, pagbibigay ng walang hinihintay na kapalit – ito ang daan tungo sa tunay na kadakilaan. Subalit ang tunay na paglilingkod nangangailangan ng sakripisyo. Sabi ni Hesus, “Mababata ba ninyo ang hirap na babatahin ko?” Makakaya ba ninyo ang hirap na pinagdaanan ni Hesus? Kaya ba ninyo ang krus na binalikat ni Hesus? Kaya ba ninyo ang hirap ng pag-aalay ng sarili? Anuman ang katayuan natin sa buhay; natupad man natin ang ating mga pangarap o hindi, nais ng Diyos na tayo ay maging dakila. Maging dakilang guro. Maging dakilang doctor. Maging dakilang abogado. Maging dakilang nurse. Maging dakilang caregiver. Maging dakilang madre. Maging dakilang pari. Maging dakilang janitor. Maging dakilang kasambahay. Maging dakilang factory worker. Maging dakilang magsasaka. Maging dakilang kaibigan. Maging dakilang kapatid. Maging dakilang nanay. Maging dakilang tatay. Maging dakilang Kristiyano. Ang tunay na sukatan ng kadakilaang ito ay hindi ang taas ng ating pinag-aralan, o ang posisyon natin sa lipunan, o ang dami ng ating ari-arian. Ang tunay na kadakilaan ay nasusukat sa laki ng ating puso – isang pusong marunong maglingkod dahil marunong magsakripsyo. Dumating na ba si Hesus sa buhay mo? September 6, 2009 23rd Sunday, Ordinary Time, Year B Ito ang sabi ni Propeta Isaias sa unang pagbasa: “Huwag kang matakot, lakasan mo ang iyong loob. Darating na ang Panginoong Diyos, at ililigtas ka sa mga kaaway. Ang mga bulag ay makakakita, at makakarinig ang mga bingi; katulad ng usa, ang pilay lulundag, aawit sa galak ang pipi.” Ito ay isang pangako mula kay Propeta Isaias. Darating ang Panginoon. Darating ang tagpagligtas. At may palatandaan sa kanyang pagdating: makakakita ang bulag, makakarinig ang bingi, lulundag ang pilay at aawit ang pipi. Sa ebanghelyo ngayon pinagaling ni Hesus ang isang taong bingi at pipi. Sa pagtatapos ng kuwento sabi sa atin na "nanggilalas" ang mga nakasaksi ng nangayari, hindi lamang dahil sa himala, kundi dahil ang nangyari ay isang palatandaan sa pagdating ng Panginoon. Sa pagadating ni Hesus dumating ang Panginoon sa mga Hudyo. Dumating na ang kanilang hinihintay. Dumating na ang tagapagligtas. Ito ang magandang tanong: Dumating na ba si Hesus sa buhay mo? May mga palatandaan. Kapag hindi ka na bingi sa mga utos ng Diyos; kapag hindi ka na bingi sa salita ng Diyos, sa tinig ng Diyos at handa ka nang sumunod sa kanya, dumating na nga si Hesus sa buhay mo. Kapag hindi ka na bulag sa pangangailangan ng ating kapwa; kapag hindi ka na bulag sa kahirapan, sa kawalan ng katarungan, sa kawalan ng pagkakapantay pantay at handa ka ng kumilos, dumating na nga si Hesus sa buhay mo. Kapag hindi ka na pilay dahil sa kasalanan; kapag hindi na pilay dahil sa iyong magkamakasarili, dahil sa sama ng loob, dahil sa inggit, sa galit at kaya mo nang lumakad ng tuwid, lumakad sa katuwiran, dumating na nga ang Panginoon sa buhay mo. Kapag hindi ka na pipi sa mabuting balita ng Diyos; kapag ang namumutawi sa iyong bibig ay ang kabutihang loob ng Diyos; kapag hindi ka na nahihiya na pag-usapan si Hesus at magturo ng pagsundo sa kanya, dumating na nga si Hesus sa buhay mo. Minsan ng pumarito si Hesus sa buhay na ito at hindi na niya iniwan ang kanyang bayan. Sa kanyang pagkamatay sa Krus at muling pagkabuhay, patuloy siyang nakasama ng kanyang bayan, at magpahanggan ngayon ay kasama nating lahat. Subalit kailangan natin ang "effata"; kailangan nating magbukas ng ating puso't isipan kay Hesus, upang dumating siya sa ating buhay. Hanggang tayo ay bingi sa tinig at utos ng Diyos; hanggang tayo ay pilay sa ating mga kahinaan; hanggang tayo ay bulag sa pangangailangan ng ating kapwa; hanggang tayo ay pipi sa kabutihang loob ng Diyos, hindi pa lubos ang pagdating ni Hesus sa ating buhay. Uulitin ko ang tanong: dumating na ba si Hesus sa buhay mo? SAKRIPISYO Homily delivered on the 8th day of the Novena of the Praish Fiesta of the Transfiguration of Our Lord August 7, 2009 Siguro marami sa atin, nakatutok sa TV nung Miyerkules, lalu na nung Miyerkules ng hapon. Nakita natin ang pagkarami-raming tao ang naghintay at nagpaulan para sa libing ni Cory Aquino. Habang nanonood nagkaroon po ako ng pagninilay. Sabi ko sa sarili, “ang sakripisyo, sa bandang huli, mamumunga ng mabuti.” Sacrfice will always bear fruits of goodness. Maraming isinakripisyo si Cory: sakripisyo niya kay Ninoy, sakripisyo niya sa pagiging politiko, sakripisyo niya kay Kris Aquino, at sakripisyo niya sa kanyang sakit. Ito lang yung mga alam natin. Sigurado marami pa tayong hindi alam. Pero nung Miyerkules, nakita natin ang bunga ng kanyang sakripisyo. Tunay nga na ang sakripisyo, sa bandang huli namumunga ng mabuti. Tamang tama ang ebanghelyo natin ngayon, “Kung ibig ninumang sumunod sa akin, limutin niya ang ukol sa kanyang sarili, pasanin ang kanyang krus at sumunod sa akin.” Hindi ba sakripisyo ang paglimot ang nauukol sa sarili upang unahin ang nauukol sa iba? Hindi ba sakripisyo ang pasanin ang krus na inihaharap sa atin ng buhay? Hindi ba sakripisyo ang sundin ng nais ng Diyos kahit hindi ito ang ating nais, o plano? Pero dahil ang sakripisyong ito ay para sa Diyos, sa bandang huli mamumunga ng mabuti. Ito ang ating pagtulungan. Dito tayo maging magkaagapay. Laging nadyan ang tukso na basta’t maaayos ako at ang pamilya ko, okey na ko. Kung anong mas madali, iyan ang pipiliin ko. Susundin ko kung ano ang gusto ko. Magpaalalahanan tayo na ang sakripisyo ng paglimot sa nauukol sa sarili upang unahin ang iba ay sa bandang huli mamumunga ng mabuti. Ang sakripisyo ng harapin ang krus at harapin ang mahirap ay sa bandang huli mamumunga ng mabuti. Ang sakripisyo ng pagsunod sa gusto ng Diyos at hindi sa gusto ko ay sa bandang huli mamumunga ng mabuti. Madalas tayong makalimut. Madalas tayong pangunahan ng kahinaan. Dito tayo magpaalalahanan. Dito tayo magtulungan. Dito tayo maging magkaagapay. Dahil ito ang landas sa kabanalan. | Oo na. 13th Sunday, Ordinary Time June 27, 2010 If we do not know how to say NO, half-done is our YES to God. Kung hindi tayo marunong humindi, hindi kumpleto ang oo natin sa Diyos. Lahat po tayo ay inaanyayahang sumunod sa Diyos. Makinig sa kanyang salita at isabuhay ang kanyang mga utos. At kapag sumang-ayon tayo sa paanyayang ito kailangan nating humindi sa mga bagay-bagay, kahit sa mga taong pipigil sa atin sa landas na ito. Nung sumagot ako ng oo sa Diyos na magpari, kasabay nun ay ang paghindi sa pag-aasawa at sa pagkakaroon ng sariling pamilya. Hindi dahil mahirap ang may asawa. Hindi dahil ayaw kong magkaroon ng sariling pamilya. Hindi dahil napag-iwanan na ako ng panahon. Bagkus, magiging ganap lamang oo sa pagkapari kung hihindi sa pag-aasawa at sa sariling pamilya. Nung sumagot ako ng oo sa paanyaya ni Cardinal Sin na maging parish priest ako sa kauna-unahang pagkakataon halos sampung taon na ang nakalilipas, kailangan kong humindi sa pag-aaral sa Roma. Hindi dahil ayaw kong mag-aral sa ibang bansa. Gusto ko nga eh. Kaya lang, kailangan kong humindi upang matupad ang nais ng Diyos para sa akin. We need to learn to say no firmly if we want our yes to God to be full. Sometimes we are saying no to something good, but we still say no because saying yes to God is better, actually it’s the best. Mga kapatid, sabi ni Hesus sa ebanghelyo ngayon, “Ang sinumang nag-aararo at palaging lumilingon ay hindi karapat-dapat sa paghahari ng Diyos.” Ang sinumang mag-oo sa Diyos at hindi marunong humindi sa mga hindi maka-Diyos ay hindi karapat-dapat sa paghahari ng Diyos. Huwag ng magpaikot-ikot. Huwag ng pagpaligoyligoy. Huwag ng lumingon-lingon. Huwag ng magdalawang isip. Huwag matakot. Dinggin ang paanyaya ni Hesus. Oo na. Sumunod na sa kanya. 4th Sunday of Lent March 14, 2010 A fine robe, a ring and a pair of sandals. These were the things the father gave his repentant son upon returning from wasting his life and what he had. These also represents what God offers us when we open our hearts to his boundless mercy and take seriously the path of conversion. The robe clothes us with the power of God. Sin weakens us. Sin weakens our will to turn away from it, to choose what is right, what is true, what is good. Sin make us content of living in sin, on the mediocrity of accepting that we can never be out of the clutches of sin. God’s mercy empowers us. His mantle of grace is our strength to burst out from the chains of sin and bad habit in order to choose what is good and right according to the will of God. The ring celebrates our identity. Sin blinds us. Sin makes our vision selective and limited. We only see ourselves, what we want, what gives us pleasure, comfort, convenience, gratification. We forget who we really are in the eyes of God. The ring reminds us who we really are before God – that we are sons and daughters of God. We are not slaves of sin, nor legions of evil. We do not walk in darkness. Rather, we are children of the light. We are God’s beloved children. The sandals bring back direction. Sin makes us loose our way. It leads us astray. By putting on sandals, God returns us to the right direction and guide us on the way the leads to him. These are what awaits us in the bosom of the Father - to be robed with God’s power, ringed with our divine childhood and sandaled with direction on the right path. The Father waits… ready to run with a forgiving embrace and an accepting kiss. Come! Ang Bituin sa Paglalakbay Solemnity of the Epiphany of the Lord January 3, 2010 Kung babalikan natin ang kuwento ng Pasko may mahahalagang paglalakbay ang nangyari. Noong Simbang Gabi, narinig natin ang tungkol sa paglalakbay ni Maria at ni Jose. Naglakbay sila patungong Bethlehem. Gabay nila ang pagpapakita ng anghel at ang tinig na nagsabi ng plano ng Diyos para sa kanila. Noong bisperas naman ng Pasko, narining natin ang tungkol sa paglalakbay ng mga pastol. Naglakbay sila mula sa kanilang pastulan patungong sabsaban kung saan naroon ang Kristo, kasama ni Maria at Jose. Tulad ni Maria at Jose, gabay ng mga pastol ang pagpapakita ng anghel at ang tinig na nagsabi tungkol sa pagdating ng hinihintay nilang tagapagligtas. Ngayon naman, narinig natin ang tungkol sa paglalakbay ng mga pantas, o ng mga mago, o tinatawag nating Tatlong Hari. Naglakbay sila mula malayong lupain, patungong Bethlehem kung saan natagpuan nila ang isang sanggol sa sabsaban. Gabay nila ang isang maningning na bituin. Walang nagpakitang anghel. Wala ring tinig na nagsabi kung ano ang plano ng Diyos. Ang tanging hawak ng Tatlong Hari ang pananampalataya sa kahulugan ng pagsikat ng isang natatanging bituin. Sinasabi na ang buhay ng tao ay maituturing na paglalakbay. Kung gayon isang bagong paglalakbay ang ating nasimulan sa pagpasok ng isang bagong taon. At sa paglalakbay natin sa buhay na ito, mas katulad ng sa atin ang paglalakbay ng Tatlong Hari kaysa sa paglalakbay ng mga pastol, ni Maria at Jose. Sa paglalakbay natin wala namang nagpapakita sa ating anghel at wala rin namang tinig na nagsasabi kung ano ang plano ng Diyos sa atin. Pero merong liwanag, merong bituin – ang liwanag na nagmumula sa salita ng Diyos, sa turo ng simbahan at sa biyaya ng mga sakramento. Ito ang nagnining nating bituin. Huwag po tayo maghanap ng mga anghel na magpapakita sa atin, o maghintay ng tinig na galing sa langit na magsasabi sa atin kung anong gagawin natin. Nasa atin na ang mga bituing magliliwanag sa daan ng ating paglalakbay – ang liwanag ng salita ng Diyos, ang liwanang ng turo ng simbahan, at ang liwanag ng biyaya ng mga sakramento. This 2010 let us all resolve to love more the word of God. Let us resolve to learn more about the teaching of the Church. Let us resolve to understand and celebrate more meaningfully the sacraments. These are the stars that will illuminate our journey of faith. Sakripisyo ang Tanda December 18, 2009 Si Jose, pangarap bumuo ng isang simpleng pamilya kasama si Maria. Pero buntis is Maria, nagdadalantao. Hindi siya ang tatay. Puede niyang ipagkanulo si Maria dahil sa nangyari, pero minabuti niyang hiwalayan ng tahimik upang hindi mapahiya at hindi maparusahan. Subalit pagkatapos maunawaan kung ano ang plano ng Diyos para sa kanya at kay Maria, tinanggap niya si Maria upang maging kanyang asawa. Isinakripisyo ni Jose ang kanyang plano upang tuparin ang plano ng Diyos. Hindi dahil sa sariling kakayahan ni Jose, kundi dahil kumilos ang Diyos sa kanya. Sakripisyo ang tanda na sumasaatin ang Diyos. Nitong nakaraang buwan nakilala natin ang isang Efren Penaflorida, siya ang CNN Hero of the Year. Pinili siya mula sa sampung finalists. Tiningnan ko yung sampung finalists ng CNN Hero of the Year. Yung isa ay driver ng bus; araw-araw 9:30 ng gabi pupunta siya sa isang lugar para magpamigay ng pagkain. Yung isa naman ay bartender; nangangalap siya ng pondo sa bar para ipampagawa ng balon o ng poso para sa mga hirap sa malinis na tubig. At ito nga isang ay si Efren Penaflorida na taga-Cavite, meron siyang regular na trabaho bilang teacher, pero kapag Sabado’t Linggo nag-iikot sa mga street children para magturo magbasat at magsulat. Marami pang iba. Puro sila simpleng mamayan, na may simpleng hangarin tumulong, kaya naghanap ng paraan. At hindi nila magagawa ito kung hindi sila marunong magsakripisyo. Imbes na ipagpahinga na yung oras sa gabi, magluluto pa at lalabasa para magpamigay ng pagkain. Imbes na palaguin na lang ang trabaho sa bar para mas lumaki ang kita, iipunin pa para ipampagawa ng poso o balon. Imbes na ipahinga na lang ang Sabado’t Linggo, mag-iikot pa para magturo. When we hear stories of sacrifices, we feel a kind of lightness in our hearts. Because the ability to sacrifice, the ability to say no to the self in order to say yes to others, is an ability that comes from the grace of God. Sacrifice is a sign that God is with us. Kung paano ang mga CNN Heroes ay mga simpleng taong piniling magsakripisyo, tayo rin, bawat isa sa atin, gaano man ka ordinaryo, gaano man ka simple may kakayahang magsakripisyo dahil sumasaatin ang Diyos. Without any effort we can always choose what we want, but when we choose to sacrifice what we want in order to fulfill what God wants, then that is because God is with us. Kaya nating magsakripisyo hindi dahil magaling tayo. Kaya nating magsakripisyo dahil sumasaatin ang Diyos. May sariling plano si Jose, pero nagsakripisyo para tuparin ang plano ng Diyos dahil sumasakanya ang Diyos. Kaya naman siya ay pinagpala. Tayo rin, kung sumasaatin ang Diyos, sumasaatin din ang kakayahang magsakripisyo, dahil sakripisyo ang tanda na kapiling natin ang Diyos. At tulad ni Jose, tayo rin ay pagpapalain. Pagbabago ang Tanda December 16, 2009 Ang Misteryo ng Pasko: Ang Diyos ay nagkatawang tao; ang Diyos ay naging katulad natin, nagins kasama natin. At dahil kasama natin ang Diyos, ang pag-ibig ng Diyos ay sumasaatin. Anu-ano ang mga palatandaan na ang pag-ibig ng Diyos ay sumasaatin? Bilang paghahanda sa pagdating ng Mesias, si Juan Bautista ay nagbinyag sa diwa ng pagbabalik-loob sa Diyos. Ito ang tanda ng pag-ibig ng Diyos sa atin, ang pagkakataon para magbalik-loob, ang pagkakataon para magbago. Kung tunay na kasama natin ang Diyos, nararapat lamang na ang pakikipagtagpo natin sa Diyos ay magkaroon ng epekto sa buhay natin. Ang makapiling ang Diyos ay magbabago sa buhay natin. Meron akong mga parishioners na nagpunta ng Davao. Sinasama nila ako pero hindi ako puede. Pagbalik nila kinamusta ko ang pamamasyal nila sa Davao. Ang bungad kagad sa akin, “Father, nakita namin si Mommy Dionesia!” Nag-isip ako kung sino si Mommy Dionesia. Sabay pakita ng picture sa akin. Ah siya nga pala ang nanay ni Manny Pacquiao. Sa dami ng ginawa nila sa Davao, sa dami ng pinuntahan nilang mga lugar doon, ang bungad na kuwento ay si Mommy Dionesia. Ganun naman tayo talaga. Ang makakita ng artista, ang makaharap ang sikat, ang makapagpiktur sa hinahangaan, hindi natin yan makakalimutan. May tatak sa atin. May epekto sa atin. Paano pa kaya kung makasama natin ang Diyos. Hindi puedeng makapiling natin ang Diyos at hindi tayo maapektuhan. Hindi puedeng makasama natin ang Diyos ang hindi tayo mabago. If our Christmas is true then Christmas should change us. If our Christmas is genuine then Christmas should make us faithful like Mary. If our Christmas is authentic then Christmas should make us just like Joseph. If our Christmas is real then Christmas should make us generous like Jesus. Pagbabago ang tanda na kasama natin ang Diyos. Dahil kung tunay nating kapiling ang Diyos ngayong Pasko, babaguhin tayo ng Pasko. Amen. May Simula sa Bawat Katapusan First Sunday of Advent November 29, 2009 Sa relihiyon ng Hinduism, ang relihiyon ng maraming tao sa India, meron silang diyos-diyosan na ang pangalan ay Kali, siya ang “goddess of death and destruction.” Nung nalaman ko ito ang tanung ko sa sarili ko, “Bakit ka naman lalapit sa diyosa ng kamatayan at pagkasira?” Ang mga lumalapit daw kay Kali ay iyong may mga gustong tapusin, iyong may mga gustong baguhin, iyong mga naghahanap ng bagong simula. Marahil mas muunawaan natin ang mga pangaral ni Jesus tungkol sa katapusan ng mundo kung malinaw sa atin na sa bawat pagtatapos ay may isang bagong simula, sa bawat kamatayan ay may buhay. Sa ebanghelyo ngayon, inilalarawan ni Hesus ang katapusang naghihintay sa daigdig, “mayayanig at mawawala sa kanilang landas ang mga planeta at iba pang katulad nito na nasa kalawakan.” Magkakaroon ng mga tanda sa araw at sa buwan at masisindak ang mga bansa dahil sa ugong at daluyong ng dagat. Sa mga pagbasa ng dalawang unang Linggo ng Adbiyento maririnig natin ang katotohanan na magugunaw ang mundo, na matatapos ang buhay at babalik si Hesus para sa paghuhukom, upang isang bagong simula ang sumibol, isang bagong mundo sa piling ng Diyos, isang bagong buhay sa kanyang pagmamahal. God ends something only to begin something new. Hindi tayo naniniwala sa isang diyos-diyosang katulad ni Kali, subalit buo ang pananalig natin sa isang makapangyarihang Diyos, isang kapangyarihang nagmumula sa wagas at dakilang pagmamahal, isang pagmamahal na magkakaloob ng bagong simula sa bawat pagtatapos, magkakaloob ng buhay sa bawat kamatayan. Kaya sa unang linggo ng Adbiyento ang paalaala sa atin ni Jesus, “Magalak at maghanda sa lahat ng oras.” Maging malakas upang malampasan ang lahat ng pangyayaring ito upang makaharap tayo sa Anak ng Diyos. Huwag Manatiling Bulag October 25, 2009 30th Sunday, Ordinary Time Sa ebanghelyo ngayong Linggo, narinig natin ang kuwento ni Bartimeo, isang bulag at kung ano ang ginawa ni Hesus upang siya ay makakitang muli at sumunod sa Panginoon. Hindi naman tayo bulag, pero tulad ni Bartimeo meron tayong hindi nakikita na dapat sana ay ating makita. Kung meron isang mahalagang bagay na ginawa ang bagyong “Ondoy” sa ating lahat, ito ay ang ipakita sa atin ang hindi natin nakikita. Magbibigay ako ng tatlong halimbawa. Una, ipinakita sa atin ni “Ondoy” na ang puno hindi lang kinukuhanan ng bunga o ng kahoy. Ang puno humahawak din sa lupa. Kaya daw putik at hindi lamang tubig ang umagos sa Marikina, sa Pasig, sa Cainta, sa iba pang lugar ay dahil wala nang mga punong humahawak sa lupa kaya dinala ng tubig baha. Pangalawa, ipinakita sa atin ni “Ondoy” na ang basurang hindi natin itinapon ng maayos ay babalik din sa atin. Kaya daw hindi kaagad humupa ang baha dahil hinaharangan ng mga basura ang dapat sana’y pagdadaluyan nito. Pangatlo, ipinakita sa atin ni “Ondoy” na kapag hindi maasaahan ang mga namumuno sa ating gobyerno hindi magagastusan ang dapat na gastusan. Kaya daw kulang ang mga gamit sa pag-rescue kasi imbes na ipinambili, ibinulsa ang pera. Narinig na natin ito. Alam na natin ito, pero hindi natin pinansin. Hindi naman tayo bulag pero marami ang nagbubulag-bulagan. Marami sa atin, kung hindi dumating si “Ondoy” hindi magigising sa katotohanan na may problema tayo sa kapaligiran, sa basura, at sa mga namumuno sa atin. At dahil kay “Ondoy” nakita natin na mahalaga ang magtanim ng puno, mahalaga ang maayos na pagtatapon ng basura, at mahalaga na iboto natin ang mga tamang politiko. We are not blind. We just choose not to see. We choose not to see that we have a problem with our environment, with our wastes and with the kind of leaders we elect in government. After “Ondoy” and we still choose not to see, then, we are worse than blind. Kung hindi tayo kikilos at gagawa ng paraan, mas masahol pa tayo kay Bartimeo. Mas masahol pa tayo sa bulag. Si Bartimeo nung makakita, tumayo at sumunod kay Hesus. Siya ay kumilos. Pagkatapos ipakita ni “Ondoy” ang dapat nating makita, ang hamon sa atin ay tumayo at kumilos. Ang hamon sa atin ay gumawa ng paraan. Huwag sana tayong manatiling bulag. Tunay na Kayamanan October 11, 2009 28th Sunday, Ordinary Time Isang lalaki ang patakbong lumapit kay Hesus at lumuhod sa harap niya. Mabuti ang kanyang hangarin sapagkat hinahanap ng lalaki ang dapat gawin upang magkamit ng buhay na walang hanggan. Matuwid ang kanyang buhay sapagkat tinututupd niya ng mga utos ng Diyos. Subalit, sabi ni Hesus mayroong isang kulang – ang ipagbili ang kanyang mga ari-arian at ipamigay sa mga dukha ang pinagbilhan. Namanglaw ang lalaki. Malungkot na umalis. Dahil marami siyang ari-arian. Dahil siya ay napakayaman. Hindi po masama ang kayamanan. Hindi po masama ang magkaroon ng ari-arian. Ang masama ay ang mabulag tayo sa kayamanan at ari-arian at hindi na natin makit ang isang kayamanang mas totoo, mas mahalaga – ang kayamanan ng paghahari ng Diyos. Kaharap na ng lalaki si Hesus, pero hindi niya kayang ipagpalit ang kanyang ari-arian para kay Hesus. Hindi niya kayang iwan ang kanyang kayaman para kay Hesus. Bulag na ang lalaki sa tunay na kayamanan. Meron po kaming maliit na bukid sa Bulacan. Hindi po namin natatamnan kaya tinamnan ni Mang Val. Si Mang Val ay kapitbahay namin sa bukid. Siya ang nagpaararo. Siya ang bumili ng mga punla. Siya ang nagpatanim. Siya ang nagpatubig. Nitong nakaraang bagyo, binaha po ang bukid. Hindi agad na wala ang tubig (may kaunti pa ngang tubig hanggang ngayon), kaya nababad ang mga panananim. Hindi na mapapakinabangan. Nung umuwi ako nung isang Linggo, binisa ulit ni Mang Val ang bukid. Sabi ko, “Pano na yan?” Sabi niya, “Father, ganun talaga.” Sabi ko, “Ano na po ang gagawin ninyo?” Sagot sa akin,”Eh di magtatanim ulit. Magsisimula ulit. May awa ang Diyos sa susunod aani din tayo.” Maiintindihan ko po siya kung maiinis, kung magagalit, kung maghahanap ng masisisi. Pero iba si Mang Val. Nawalan man ng panananim, nawalan man ng ari-arian... hindi namanglaw, bagkus, ang naghari ay pag-asa sa awa ng Diyos; pag-asa sa isang bagong simula, sa isang bagong pagsibol. Hindi masama ang kayamanan, pero nasa atin ba ang tunay na kayamanan? Hindi masama ang magkaroon ng ari-arian, pero sino ang nagmamay-ari ng ating puso? Salat ka man sa kayamanan at ari-arian, kung nasa iyo ang paghahari ng Diyos, ikaw na ang pinakamayaman! Amen. Huwag Magpapadala... August 30, 2009 22nd Sunday, Ordinary Time, Year B Sa ebanghelyo ngayon narinig natin ang pag-uusap ni Hesus at ng mga Pariseo tungkol sa kalinisan. At kasama sa isyu ng kalinisin ay kung ano ang nagpaparumi sa tao. At ito ang sabi ni Hesus: Hindi ang pumapasok sa bibig ng tao ang nakapagpaparumi sa kanya sa mata ng Diyos kundi ang mga nagmumula sa kanya. Malinaw ang sinabi ni Hesus na ang kasamaan na nagpaparumi sa tao ay hindi nagmumula sa mga panlabas na kadahilanan, bagkus nagmumula sa loob, nagmumula sa puso, kung saan nagmumula ang isipang nag-uudyok sa kanya na magkasala at hindi sumunod sa utos ng Diyos. Madalas kapag tayo ay nagkamali o nagkasala ang una nating ginagawa ay ang maghanap ng dahilan o masisi na nasa paligid natin, nasa labas natin. Kaya kapag tinanong mo: Bakit ka nangongopya? Eh kasi lahat ng mga kaklase ko nangongopya eh. Bakit ka tumatanggap ng lagay? Eh kasi lahat ng katrabaho ko tumatanggap ng lagay eh. Bakit ka kumukuha ng hindi sa iyo? Bakit ka nagnanakaw? Eh kasi lahat ng mga kaibigan ko nagnanakaw eh. Bakit ka nangangaliwa? Eh kasi lahat ng mga kabarkada ko nangangaliwa eh. Bakit ka nagdrodroga? Eh kasi lahat ng nasa kalye namin nagdrodroga eh. Oo puede tayong madala ng mga taong nakapaligid sa atin. Yung pakikisama puedeng maging pakiki-sama. Pero sabi ni Santiago sa ikalawang pagbasa: itinanim ng Diyos ang kanyang salita sa ating mga puso. Naitanim na ng Diyos ang kanyang mga utos sa ating mga puso. Kaya ang hindi pagsunod sa Diyos ay hindi nanggagaling sa labas, bagkus nagmumula sa isang pusong ayaw tupdin ang itinanim ng Diyos. Kaya kahanga-hanga ang mga taong kahit nandaraya na ang lahat, siya gagawin pa rin kung ano ang tama. Nagnanakaw na ang lahat, siya hindi pa rin kukunin ang hindi kanya. Nagsisinungaling na ang lahat, siya sasabihin pa rin kung ano ang totoo. Yan ang tunay na kabutihan; isang kabutihan nagmumula sa loob, nagmumula sa puso. Nasa puso na natin ang utos ng Diyos. Nasa puso na natin kung ano ang mabuti. Ang hamon sa atin ay huwag magpadala sa pakikisama. Huwag magpadala sa pakiki-sama. The bread that endures to eternal life August 2, 2009 18th Sunday, Ordinary Time, Year B We all heard the news: Cory Aquino died yesterday. After all the prayers, all the rosaries, all the healing masses, why did Cory still die? Why didn't Cory recover from her illness? Where was the healing power of God? Did God ignore all the prayers? Did God turn a deaf ear? Does God truly listen to prayers? Or was it that God just didn’t care? These are difficult questions. These are questions that challenge our faith. But when faced bravely these are questions that give meaning to how we live our life. These are questions that solidify our confidence in a most loving God. In 2004, Cory wrote a prayer – A Prayer for a Happy Death. In that prayer, she wrote: Almighty God, most merciful Father You alone know the time You alone know the hour You alone know the moment When I shall breathe my last […] When the final moment does come Let not my loved ones grieve for long […] Let them know that they made possible Whatever good I offered to our world. And let them realize that our separation Is just for a short while As we prepare for our reunion in eternity […] Cory believed that the separation that death brings “is just for a short while” for beyond death is “reunion in eternity.” God may not seem to answer positively the masses and the rosaries that asked for Cory’s healing, but we trust that God answered Cory’s own prayer. Cory was loved unconditionally by God, as we all are. And the separation brought about by death is just for a short while, as it shall be for all of us, for there is reunion in eternity. The words of Jesus in the gospel today confirms this confidence in God. Jesus is the bread of life. He is the bread that comes down from heaven. He is the bread that endures for eternal life. In Jesus, life conquers death. In Jesus, life is changed, not ended. In Jesus, life ends in life, not death. Sa harap ng masasalimuot na mga tanong na dulot ng kamatayan, inaanyayahan tayong magtiwala kay Hesus na tinapay ng buhay. Ang tumanggap sa kanya ay mananaig sa kamatayan. Ang manalig sa kanya ay magkakaroon ng buhay na walang hanggan. When Cory was still with us, there wasn't any reservation to let all people know her deep faith in God and her great love for the Blessed Mother. Cory had faith. Cory believed. Cory received the bread of life. Cory may have left this world but she left in faith. She left trusting that the sting of death was never total. She left in anticipation of a reunion in eternity. We may not have all the answers to all our questions, but what we have are the words of Jesus which are more than enough reasons to trust - to trust in Jesus, to trust the Bread that endures for eternal life. Amen. |
|
|